Antalya’nın Kaş İlçesinde yıllar önce dikilen birkaç Pikan Cevizi Ağacı’ndan ikisi Uğur Mumcu caddesinde Halkbankası önünde ve Cuma Pazarı karşısında bulunuyor.Yanından her gün geçilen ve hatta sokak girişinde yol ortasında ne işe yaradığının pek farkında olunmasa da Pikan Cevizinin faydaları saymakla bitmiyor. Pikan cevizi, Anavatanı Amerika Kıtası olan yağ miktarı çok fazla olan kabuklu yemiştir. Dünyada üretiminin % 80’i Amerika da yapılmaktadır. Eski tarihlerde, pikan cevizi kızılderililer için çok önemli bir beslenme maddesi idi.
Pikan cevizi, A vitamini, kompleks B vitaminleri ile E vitamini açısından zengin ayrıca mineraller yönünden bol miktarda çinko, kalsiyum, demir, selenyum, magnezyum ve manganez içerir. İçeriğindeki protein oldukça kaliteli kabul edilir ve vücuttan sindirimi kolaydır.
PİKAN CEVİZİ FAYDALARI NELERDİR?
İçeriği bunca vitamin ve mineralin yanı sıra yüksek oranda yağ içerir ( % 20 oranında ), ancak içerdiği bu oranda yağ da vücut için faydalı doymamış yağ asitlerinden oluşur. Ancak kalori oranı çok fazladır ve 100 gram pikan cevizi 700 kaloridir. Bir diğer özelliği ise antioksidan içeriğidir. Ortalama bir kabuklu yemişe nazaran ( fındık, ceviz gibi ) neredeyse 3 kat daha zengindir. USDA verilerine göre antioksidan kapasitesi en zengin 15 besin arasında bulunmaktadır. Bu yönü ise gerek beyin aktivitelerine katkısını, gerekse kalp ve damar sağlığına etkisini kat kat arttırmıştır. Daha önceki yazılarımızda belirttiğimiz gibi yüksek antioksidan kapasiteli yiyeceklerle beslenmek, vücutta serbest radikal adı verilen, kararsız bazı bileşiklerin vücut hücrelerine saldırarak onların yapısını bozmasını engeller. Antioksidanlar ( Oksitlenme önleyiciler ), kendileri serbest radikaller ile bileşik oluşturarak onları zararsız hale getirir.
Ellagik asit, Beta-karoten, lutein ve zeaksantin gibi antikanserojen maddeler pikan cevizi içerisinde bolca bulunmaktadır. E vitamininin ( tokoferoller ) değişik versiyonlarını içermektedir ve E vitamini de antioksidan özellikte bir vitamin olup kalp sağlığı için önemli bir vitamindir.
Başka bir çalışma her gün bir avuç pikan cevizi yemek ALS (amiyotropik lateral skleroz) ve yaşa bağlı motor nöron dejenerasyonu geciktirerek sinir sisteminizin korunmasına yardımcı olabileceğini ortaya koydu.
AMERİKA'DAN GETİRİLDİ, YILLIK 2 BİN TON ÜRETİLİYOR
Amerika kıtası menşeli bir tür olan ve Türkiye'ye ilk olarak 1953'te getirilen pikan cevizinde hasat dönemi başladı. Klasik cevize göre çok daha farklı bir görünüm ve ince kabuğa sahip pikan cevizinin Türkiye'deki üretimi yaklaşık 2 bin tona çıktı. Bir dönem kilogram fiyatı 150 TL'yi bulan pikan cevizinin bu yılki fiyatı 25-35 TL arasında.
Normal cevize göre daha uzun, desenli kabuğuyla farklı bir görünüme sahip ve elde kolayca kırılabilen ince kabuklu pikan cevizinde hasat mevsimi başladı. Anavatanı Amerika kıtası olan türle ilgili Türkiye'deki ilk çalışmalar 1953 yılında Batı Akdeniz Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü Müdürlüğü'nün (BATEM) merkez bahçesinde başlatıldı.
KİLOGRAMI 150 TL'YE SATILIYORDU
1953'ten 1969'a kadar Amerika'dan getirtilen tohumlar üzerinde çalışmalar yapan BATEM ekipleri, 1969'da İsrail'den pikan cevizine ait 25 türün fidanlarını getirdi. Antalya'da BATEM'in kent merkezindeki merkez bahçesi ve Kadriye'deki yaklaşık 600 dönümlük alanın 50 dönümünde fidanlar dikildi. Son yıllarda bilinirliği artan pikan cevizi birkaç yıl öncesinde kilogramı 150 TL'ye kadar alıcı buluyordu. BATEM ise bu yılki kilogram satış fiyatının 25-35 TL arasında olacağını açıkladı.
İLK FİDANLARI BATEM ÜRETTİ
Adaptasyon çalışmalarında 25 türden 'mahan', 'wichita', 'choctaw' ve 'western' türlerinde üstün verim ve kaliteye ulaşıldığını belirten BATEM Meyvecilik Bölüm Başkanı Mehmet Özdemir, bu türlerin BATEM adına fidanlarının üretimine başlanıldığı ve tescil ettirildiğini kaydetti. BATEM'in 25- 30 yıldır bu ticari çeşitlerin fidanını ürettiği ve Türkiye'de de enstitü vasıtayla yayıldığını dile getiren Özdemir, ceviz olarak anıldığını, ancak ceviz değil, aynı familyadan bir tür olduğunu ifade etti.
TOPLAM ÜRETİM 2 BİN TON
Meyvedeki yağ oranının yüzde 71 ve cevizden biraz fazla olduğunu söyleyen Özdemir, “Cevizde dili buran o tat da yok, lezzeti çok güzel. Bu ceviz soğuk bölgelerde yetişmiyor. Ülkemizde sadece Ege ve Akdeniz bölgelerinin sahile bakan yamaçlarında ve Güneydoğu Anadolu'nun bazı bölgelerinde yetişiyor. Enstitümüzün sattığı fidanlardan elde ettiğimiz tahminlere göre ülkemizde yıllık yaklaşık 2 bin ton civarında üretim var. Son yıllarda özel sektörde de fidan satışı yapılmaya başlanıldı" dedi.
HASAT DÖNEMİ
Pikan cevizinin hasat döneminin türlere göre değiştiğini de anlatan Mehmet Özdemir, hasadın 15 Kasım'dan 15 Aralık'a kadar yapılabildiğini söyledi. Wichita ve 'choctaw'ın erken, 'mahan'ın daha geç hasat edilen türler olduğunu belirten Özdemir, “Normal cevize göre hasadı daha geç oluyor. Bölgemizde hasat dönemi başladı. Ülkemizde üretimi çok fazla olmadığı için sadece çerezlik olarak kullanılıyor. Kilogram fiyatı 25- 35 TL arasında değişiyor. Normal cevize göre biraz daha pahalı" dedi.
Editör: TE Bilisim
